Grote Kerk Alkmaar
In 2024 hebben we het tentoonstellingsprogramma van de Grote Kerk flink uitgebreid. Eerdere jaren ontwikkelden we iedere zomer Nieuw Licht. Een tentoonstelling waarvoor een hedendaagse maker werd uitgenodigd nieuw werk te maken speciaal voor de Grote Kerk. Daarnaast organiseerden we af en toe een intiemere tentoonstelling in de consistorieruimte. In 2024 hebben we naast Nieuw Licht ook de serie Hallelujah! Actuele Altaarstukken gestart en is het consistorieprogramma uitgebreid naar drie tentoonstellingen per jaar. Hieronder een overzicht van het gehele programma dat in 2024 plaatsvond in de Grote Kerk.
Margit Lukács en Persijn Broersen – I Wan’na Be Like You
In het voorjaar van 2024 lanceerde Grote Kerk Alkmaar de nieuwe serie Hallelujah! Actuele Altaarstukken, met als doel hedendaagse kunstwerken te tonen die licht schijnen op de klimaatcrisis en de manier waarop wij als mens met de natuur omgaan. De eerste editie, I Wan’na Be Like You van Margit Lukács en Persijn Broersen, draaide om de impact van het koloniale verleden op botanische tuinen en de westerse perceptie van de jungle. De nieuwe film, waar het kunstenaarsduo ruim drie jaar aan had gewerkt, ging in première in de kerk. I Wan’na Be Like You werd vertoond op een indrukwekkend ledscherm van 2,5 x 4,5 meter, op het hoogkoor van de kerk. Deze opstelling creëerde een visueel en inhoudelijk samenspel tussen de virtuele jungle in de film en de architectuur van de kerk. Het indrukwekkende beeld van het kunstwerk in de ruimtelijkheid van de kerk leverde veel lovende reacties op van zowel bezoekers als pers.
De tentoonstelling kreeg niet alleen lokaal, maar ook nationaal veel aandacht. Zo publiceerde NRC een diepte-interview met de kunstenaars en plaatste de krant de film op nummer twee in hun lijst van te bezoeken tentoonstellingen van dat voorjaar. Ook Het Parool bracht een positieve recensie. Deze brede media-aandacht heeft bijgedragen aan het succes van de tentoonstelling en vergrootte de zichtbaarheid van het kunstprogramma in de kerk.
Rondom de tentoonstelling werd een aanvullende programmering georganiseerd in samenwerking met Boven het Maaiveld, zoals het duurzaamheidsfestival UPfest en een lezing door Marjolijn van Heemstra over de kolonisatie van ruimte.
Driessens & Verstappen – Fossil Remains
In de zomer van 2024 vond de tentoonstelling Fossil Remains van kunstenaarsduo Driessens & Verstappen plaats in de Grote Kerk Alkmaar. Als onderdeel van het programma Nieuw Licht, waarbij jaarlijks een kunstenaar een site-specific werk maakt geïnspireerd door het erfgoed van de kerk, richtte deze tentoonstelling zich op de fossielen in de zerkenvloer van de kerk. Driessens & Verstappen ontwikkelden zogenaamde “zerken van de toekomst” een wierpen daarmee een speculatieve blik op de toekomst van ons plastic afval. In de van beton gemaakte zerken zaten “fossielen” van plastic. De veertien zerken die verspreid op het hoogkoor lagen, vormden een kritische installatie over de manier waarop we nu omgaan met de aarde, en welke impact ons plastic afval heeft. In de tentoonstelling konden bezoekers ook een speurtocht volgen door de kerk naar de fossielen die zich in de kerkvloer bevinden.
De tentoonstelling werd door ruim 105.000 mensen bezocht en kreeg aandacht in de landelijke pers. In het wetenschappelijke katern van het NRC was een artikel te lezen over het project. Het succes werd versterkt door een uitgebreid contextprogramma, zoals een lezing door stadsarcheoloog Jelle Reumer, een educatief programma voor scholen (met deelname van 439 leerlingen), workshops voor kinderen, en een interactieve "Plastic Haai" waarin afval kon worden verwerkt.
Drie tentoonstellingen in de Consistorie
In 2024 werden er voor het eerst drie tentoonstellingen in de consistorieruimte van de kerk georganiseerd. Deze ruimte leent zich uitstekend voor intiemere tentoonstellingen en er is voor gekozen om hier een duidelijke lokale focus toe te passen. We trapten af met de tentoonstelling van Petra Kruijt, 100 Heads. Hierin waren honderd portretten te zien van honderd Alkmaarders. Met haar serie maakte Kruijt een statement tegen de gefotoshopte wereld. Voor 100 Heads vroeg de kunstenares mensen foto’s op te sturen waarop ze niet poseren, maar waarop hun kwetsbaarheid zichtbaar is, zoals rimpels of een litteken. Juist in deze imperfectie ligt voor haar de schoonheid. De tentoonstelling werd ontzettend goed ontvangen door de lokale bezoekers.
De tweede consistorietentoonstelling van 2024 was een samenwerkingspilot met de Kunstuitleen waarin zij kunstenaars tonen uit hun collectie. In deze eerste editie was het werk van Thomas Nondh Jansen, Guda Koster en Henk Padt te zien. De kerk wil graag verbindingen aangaan met lokale partijen en daarvoor was dit een goede eerste pilot. Volgend jaar zal er opnieuw een tentoonstelling van de kunstuitleen in de kerk te zien zijn en zullen we ook meedoen aan het 50-jarige jubileum van het Grafisch Atelier Alkmaar.
De derde tentoonstelling in de consistorie (waar ook de kapellen bij betrokken zijn) was van Marwan Bassiouni. De haarscherpe foto’s van Marwan Bassiouni tonen het zo herkenbare, Nederlandse landschap. Toch bieden de foto’s een perspectief dat velen niet kennen. In zijn poëtische beelden brengt Bassiouni de Islam en de westerse wereld samen door het Nederlandse landschap te fotograferen vanuit de gebedsruimte van een Moskee. In de kapellen van de kerk was de serie New Dutch Views van Bassiouni te zien. In de consistorieruimte toonden we nieuw werk uit zijn serie Prayer Rug Selfies. In deze serie maakt Bassiouni foto’s van zijn gebedskleed, een beeld dat veel zegt over zijn identiteit zonder dat hij zelf in de foto staat. Ook met deze tentoonstelling was er opnieuw landelijke persaandacht. Er verscheen een artikel over het werk van Bassiouni in het FD-magazine. Het islamitische perspectief dat in deze tentoonstelling ruimte kreeg in de Grote Kerk werd ook in Alkmaar goed ontvangen. Verschillende groepen zoals Vrouw en Kracht en een delegatie ambtenaren van de afdeling Diversiteit en Inclusie bezochten de tentoonstelling.